Expositie Decorum
Menno de Boer, Dieuwke Kroon, Koos van der Wal en ik hebben voor dit kunstproject lange tijd intensief samen opgetrokken. Ik heb iedereen geportretteerd. Dieuwke in haar huis, de voormalige pastorie van Vrouwenparochie en uiteindelijk belandden we in de Bordenakerk. Koos fotografeerde ik temidden van zijn hoeden en met hoeden op zijn hoofd. Menno en ik portretteerden elkaar voor ons fotoboek Twee kanten. Als Koos een gele hoed op Dieuwkes hoofd zet, maakt hij eigenlijk vanuit zijn kunstenaarschap ook een portret van haar. Als Menno en ik daarvan, ieder op onze eigen wijze, weer een portret schieten en als Dieuwke zichzelf met deze hoed op schildert op één van haar levensgrote panelen, is de cirkel rond.
Kunst maken betekent af en toe your darlings killen in goed Nederlands en slecht Engels. Allemaal hebben we werk waar we tijden op hebben zitten zwoegen en uiteindelijk niet goed genoeg bevonden en zijn we stug doorgegaan om alleen het beste te kunnen laten bovenkomen. Menno maakte aanvankelijk voor deze expositie een fotoserie, waarin Dieuwke figureert als huishoudster in de pastorie. Er is voor gekozen om deze niet te laten zien. Teveel Dieuwke? Menno laat nu een prachtige fotoportrettenserie zien van Hans, een dorpsgenoot van Dieuwke.
Persoonlijk vind ik dat het juist best veel over Dieuwke mag gaan. In de kunst is zij mijn alter ego. Ik moet u daarbij, geachte lezer, iets verklappen. Ik verkleed me regelmatig als vrouw. In dat kader was Dieuwkes inloopkast met haar kleding, waarin ik foto’s maakte, een Walhalla. Vrouwenparochie, de titel van onze fotoboeken en video is in dit verband natuurlijk een betekenisvolle naam!
Als travestiet voel ik me ook zeer op mijn gemak in de hoedenwereld van Koos. Buiten deze abberatie vond ik het geweldig om het intieme decor van Dieuwke, de mens in de hoed van Koos én de kwaliteiten van deze beide kunstenaars voor het voetlicht te brengen.
Travestie brengt voor mij ook regelmatig enig ongemak teweeg. Menselijk ongemak in bredere zin is een belangrijk thema in mijn beeldende werk. Een goed voorbeeld daarvan is de piëta-foto, die we met zijn allen maakten. Menno heeft zich verstopt in een jas die hem als een berenvel omsluit en Dieuwke is zichtbaar als kwetsbaar poeziealbumplaatje. Koos verkeert in volkomen overgave en ik ben te zien als Maria in Dieuwkes rode jurk die ook prominent in onze beide fotoprojecten zichtbaar is.
Als u meer over wilt horen en zien over mijn fascinaties raad ik u aan om op 3 september aanstaande naar de galerie te komen. Met lichtbeelden ga ik dan een aantal tipjes van de sluier oplichten van mijn creatieve proces.
De intieme samenwerking heeft ons veel gebracht. We daagden elkaar uit, verkenden onze grenzen en liepen tegen die van de ander. Persoonlijk biedt dit project me nieuwe perspectieven. Met Menno startte ik inmiddels onze nieuwe portrettenserie Twee kanten 2.0. Lijkt het u het leuk om daaraan mee te doen? Kom dan op zaterdagmiddag 16 september naar galerie Oosthem en laat u door ons portretteren.
Koos en ik zitten vol met nieuwe plannen voor een extravagant hoedenboek op groot formaat en samen met Dieuwke heb ik nog een paar bijzondere interieurs op de korrel.
Tot slot wil ik Betske, Gerda en Feija bedanken, die veel energie staken in de presentatie van ons project Decorum op dit prachtige podium!
Jan Kalma